Bezpieczeństwo chemiczne w Unii Europejskiej wymaga skutecznego nadzoru i regulacji, aby minimalizować ryzyko związane z substancjami chemicznymi. W tym celu powołano instytucję, która nadzoruje wdrażanie kluczowych unijnych przepisów dotyczących chemikaliów, wspiera przedsiębiorstwa w spełnianiu wymagań prawnych oraz chroni zdrowie ludzi i środowisko. Organizacja ta odgrywa centralną rolę w ocenie, autoryzacji i ograniczaniu stosowania substancji chemicznych na rynku europejskim. Jakie dokładnie są jej kompetencje? W jaki sposób wpływa na działalność firm i bezpieczeństwo konsumentów? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.
ECHA: Europejska Agencja Chemikaliów i jej rola w ochronie zdrowia publicznego
Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) jest organem Unii Europejskiej, który odgrywa kluczową rolę w ochronie zdrowia publicznego poprzez regulację substancji chemicznych. ECHA została utworzona w 2007 roku z siedzibą w Helsinkach, aby zarządzać technicznymi, naukowymi i administracyjnymi aspektami legislacji chemicznej w UE, przede wszystkim rozporządzenia REACH.
Głównym zadaniem ECHA jest zapewnienie bezpiecznego stosowania chemikaliów oraz promowanie innowacji i konkurencyjności przemysłu europejskiego. Agencja współpracuje z przedsiębiorstwami, aby pomóc im spełniać wymogi prawne dotyczące substancji chemicznych, które produkują lub importują. Dzięki temu konsumenci i pracownicy są lepiej chronieni przed potencjalnie szkodliwymi skutkami chemicznymi.
ECHA prowadzi także rejestr substancji chemicznych używanych w Europie oraz ocenia ryzyko związane z ich użyciem. Współpracuje z państwami członkowskimi i Komisją Europejską w celu identyfikacji substancji wymagających szczególnej kontroli oraz podejmuje działania mające na celu ograniczenie lub zakazanie stosowania najbardziej niebezpiecznych chemikaliów.
Działalność ECHA ma również znaczenie globalne. Agencja wspiera międzynarodowe wysiłki na rzecz bezpieczeństwa chemicznego, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. Przez to przyczynia się do poprawy ochrony zdrowia ludzi i środowiska na całym świecie.

Jak ECHA przyczynia się do bezpiecznego stosowania substancji chemicznych w UE?
ECHA jest odpowiedzialna za zarządzanie systemem REACH, który wymaga od producentów i importerów rejestracji substancji chemicznych. Proces ten obejmuje dostarczanie szczegółowych informacji na temat właściwości chemicznych, toksykologicznych oraz ekotoksyczności substancji. Dzięki temu możliwe jest ocenienie ryzyka związanego z ich użyciem i wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych.
Agencja wspiera także identyfikację substancji o szczególnie niebezpiecznych właściwościach, tzw. substancji bardzo wysokiego ryzyka (SVHC). ECHA prowadzi proces ich identyfikacji i rekomenduje włączenie do listy substancji podlegających autoryzacji. Celem jest stopniowe ograniczanie obecności tych najbardziej szkodliwych chemikaliów na rynku UE.
W ramach systemu CLP (klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie substancji chemicznych) ECHA nadzoruje klasyfikację chemikaliów według ich zagrożeń dla zdrowia i środowiska. Agencja zapewnia jednolite kryteria klasyfikacji, co ułatwia komunikację zagrożeń związanych z chemikaliami oraz stosowanie odpowiednich środków ostrożności przez użytkowników.
ECHA prowadzi także rejestr substancji chemicznych używanych w Europie oraz ocenia ryzyko związane z ich użyciem. W ramach swoich działań nadzoruje rejestrację i zatwierdzanie substancji czynnych stosowanych w produktach biobójczych na podstawie rozporządzenia BPR. Obejmuje to m.in. kontrolę substancji stosowanych do produkcji środków dezynfekcyjnych, konserwantów, środków owadobójczych i innych produktów do ochrony zdrowia ludzi, zwierząt oraz materiałów. Natomiast rejestr preparatów biobójczych w Polsce nadzoruje Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
ECHA angażuje się również w działania edukacyjne i informacyjne skierowane do przedsiębiorstw oraz konsumentów. Poprzez publikacje, narzędzia online oraz kampanie informacyjne agencja podnosi świadomość na temat bezpiecznego obchodzenia się z chemikaliami oraz promuje najlepsze praktyki w tym zakresie.